Najpiękniejsze zwyczaje weselne- cz. I

Zwyczaje weselne w najlepszy sposób ukazują zmianę, jaka zaszła na przestrzeni lat w podejściu do małżeństwa. Zakochani żyją zupełnie inaczej niż ich babcie i dziadkowie. Zwyczaje ślubne przyjmują coraz bardziej nowoczesne formy, lecz wciąż są chętnie kultywowane przez Młode Pary. Ale czy wiemy o nich wszystko? Jakie są najpiękniejsze zwyczaje weselne w Polsce? O czym nie można zapomnieć, planując uroczystość ślubną?

Współczesne uroczystości łączą w sobie elementy tradycji i nowoczesności, tworząc wesele oddające klimat naszych czasów. Na salach weselnych możemy podziwiać piękne dekoracje z kwiatów, szkła i wielokolorowych lampek. Organizowane są atrakcje dodatkowe, takie jak fireshow czy pokazy barmańskie, o czym nawet nie śniły nasze babcie. Mimo całej nowoczesności, zwyczaje wesele wciąż mają się dobrze i Młode Pary chętnie wdrażają je w przebieg uroczystości. 

Regionalne zwyczaje ślubne

Polski folklor tworzą tradycje konkretnych regionów, dlatego niektóre zwyczaje ślubne są kultywowane w całym kraju, a inne są znane tylko w jakiejś jego części. Na Kaszubach przykładowo dużą popularnością cieszył się dawny zwyczaj weselny nazywany ZRĘKOWINAMI. Polegał on na tym, że kilka dni przed datą ślubu, Pan Młody wraz z rodzicami musieli udać się do rodziny Panny Młodej, aby obdarować ich różnymi prezentami. Kandydat zyskiwał tym sympatię przyszłych teściów. Oczywiście, w zamian również otrzymywano podarki.

Na Pomorzu, Śląsku i w Wielkopolsce znany był zwyczaj weselny nazywany POLTERABEND, jak sama nazwa wskazuje wywodził się z Niemiec. Dzień przed ślubem, najczęściej w piątek, goście i rodzina Zakochanych zbierali się przed domem Panny Młodej. Tłukli szkło lub porcelanę (talerze, butelki, filiżanki itp.), robiąc przy tym wiele hałasu. Tradycja ta miała na celu ochronić Młodą Parę przez złymi mocami oraz zapewnić im szczęście na nowej drodze życia.

W sporej części Podkarpacia odbywały się tzw. ZWIADY, podczas których rodzina Pana Młodego wysyłała do rodziny wybranki jego serca swojego powiernika. Podczas rozmowy miał on przekonać rodziców do kandydata na męża. Opowiadał on więc o wszystkich dobrych cechach Pana Młodego. Kilka dni po zwiadach odbywały się POSELINY, podczas których zapadała decyzja odnośnie wysokości posagu.

W wielu regionach Polski można także usłyszeć o zwyczaju weselnym zwanym WYWODZINY lub WYKUPINY. Pan Młody przybywał przed ślubem pod dom Panny Młodej, gdzie czekali już goście weselni. Drzwi otwierała mu druhna, trzymając w rękach koszyczek. Pan Młody musiał do niego wrzucić pieniądze, aby móc zobaczyć ukochaną.

Druhna zazwyczaj oświadczała, że podarowana kwota jest zbyt mała, podając przy tym najróżniejsze, często zabawne i błahe powody. Kandydat na męża musiał więc dorzucać kolejne oszczędności, słodycze czy inne przedmioty, targując się aż mógł „wykupić” Pannę Młodą z jej rodzinnego domu.

Zwyczaje weselne przed ślubem

Mimo różnorodności regionalnej, wiele zwyczajów ślubnych stało się popularnych w całej Polsce. Większość Par Młodych nie wyobraża sobie bez nich wesela, więc na pewno nie znikną w najbliższych latach. Jakie zwyczaje weselne cieszą się największą popularnością? Co dokładnie oznaczają i jak powinny zostać przeprowadzone? Jesteśmy pewni, że w wielu z nich osobiście braliście udział lub mieliście styczność na ostatnim weselu!

Błogosławieństwo

Jednym z najstarszych polskich zwyczajów ślubnych jest BŁOGOSŁAWIEŃSTWO, jakie Para Młoda otrzymuje z ręki rodziców. Najczęściej odbywa się to w otoczeniu najważniejszych gości weselnych w domu Panny Młodej. Rodzice, którzy wychowywali dzieci w wierze chrześcijańskiej, udzielając błogosławieństwa zazwyczaj trzymają w rękach krzyż. Zdarza się także, że skrapiają głowy przyszłego małżeństwa wodą święconą. Często w błogosławieństwie uczestniczą także dziadkowie, co jest pięknym wyrazem szacunku dla ich wkładu w wychowanie dzieci. 

Wydarzenie to może być bardzo stresujące, więc ciężko jest wymyślić odpowiednią przemowę. Zazwyczaj rodzice chcą przekazać dzieciom tak wiele, że nie potrafią dobrać odpowiednich słów. Co powiedzieć w trakcie błogosławieństwa? Można śmiało ograniczyć się jedynie do wygłoszenia krótkiego zdania:

„Drogie Dzieci! Błogosławię Was, w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.”

Wielu rodziców układa jednak dłuższe przemowy, indywidualnie dopasowane do ich przeżyć i uczuć. Obecnie można znaleźć wiele tekstów błogosławieństwa do ślubu w internecie w formie barwnych tekstów lub wierszyków.

Orszak ślubny

Niegdyś ORSZAK ŚLUBNY tworzyli: Para Młoda, druhny, drużbowie, najbliższa rodzina i goście weselni. Z domu Panny Młodej szli do kościoła na piechotę lub jechali wozem zaprzęgniętym w konie. Przez wiele dekad forma orszaku ślubnego zmieniała się wielokrotnie. Dziś wykorzystujemy samochody i wynajęte autokary. Orszak ślubny powinien wciąż jednak przestrzegać pewnych zasad.

W pierwszym samochodzie jedzie Para Młoda, ojciec Panny Młodej i matka Pana Młodego. Za nimi jadą świadkowie, matka Panny Młodej, ojciec Pana Młodego. Dopiero w kolejnych samochodach powinni jechać dziadkowie, chrzestni, pozostali goście i krewni.

Obsypanie ryżem / płatkami kwiatów

Po ceremonii ślubnej, gdy nowożeńcy opuszczają kościół, goście OBSYPUJĄ ICH RYŻEM lub PŁATKAMI KWIATÓW. Ma to przynieść Parze Młodej szczęście na kolejne lata wspólnego życia. Czasem wykorzystuje się również drobne monety, które Para Młoda musi jak najszybciej zebrać z ziemi. Mówi się, że ten z zakochanych, który zbierze więcej monet, będzie odpowiedzialny za przyszłe, rodzinne finanse.

Brama weselna

Zarówno W drodze do kościoła, jak i z kościoła na salę weselną, Państwo Młodzi mogą napotkać na pewne utrudnienia, czyli tzw. BRAMY WESELNE. Najczęściej tworzą ją mieszkańcy, przyjaciele lub sami goście, którzy stają przed samochodem Zakochanych. Aby móc jechać dalej, Para Młoda musi „zapłacić” wódką weselną lub słodyczami. Formowaniu się bramy weselnej zazwyczaj towarzyszy muzyka i radosne okrzyki na część świeżo upieczonych małżonków.

Wszystkie zwyczaje weselne mają zapewnić Nowożeńcom szczęście, dobrobyt i bezpieczeństwo przez kolejne lata wspólnego życia. Każdy z nich posiada swoją wielowiekową historię i choć często znacznie różnią się od swoich pierwowzorów, wciąż wywołują wiele radości i wzruszenia.

W dalszej części artykułu opiszemy kolejne zwyczaje weselne, które czekają na Parę Młodą po dotarciu na salę weselną.